Çikolata Kisti

Oldukça sık görülmesine rağmen az bilinen hastalıklar arasında yer alan çikolata kistinin Türkiye’de 2 milyondan fazla kadını etkilediği tahmin ediliyor. Hastalığının ortaya çıkış nedeni hala net olarak bilinmemekle birlikte tanı ve tedavide geç kalınması ciddi sorunlara yol açıyor.

Toplumda ‘çikolata kisti’ olarak bilinen endometriozis hastalığının kadınlarda yumurtalıklarda ortaya çıkan bir kist türü olduğunu söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Erkan Yasdıman, “Bu hastalık zaman içinde üreme fonksiyonlarını etkileyerek kısırlığa bile yol açabilir. Bu nedenle düzenli izlem ve doğru tedavi önemlidir” diyerek bilgiler veriyor ve önerileride bulunuyor.

Belirtiler dikkate alınmalı

Bazı kadınlarda rahmin iç yüzeyini kaplayan doku olan endometriyum, rahmin dışında yerleşir. Çikolata kistleri, bu dokunun yumurtalıklar gibi organlarda birikmesi sonucu oluşur. Hastalık; genetik yatkınlık, erken menstruasyon yaşı, cinsel ilişki sırasında ağrı, karın ağrısı ve sancılı âdet döngüleri gibi durumlarla yakın ilişkilidir” diyen Dr. Erkan Yasdıman, sorunun tedavisinde hastanın yaşı, belirtilerin şiddeti ve kistin boyutunun önemli olduğunu söylüyor.

Erken teşhis önemli
Risk altında olan kadınların, özellikle şiddetli adet sancıları veya bir yıl boyunca düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamama gibi sorunlarla karşılaşmaları halinde uzman bir doktora başvurmaları gerektiğini kaydeden Dr. Yasdıman, “Bu hastalıkta erken teşhis, tedaviye başlamayı ve ilerde gelişebilecek sorunları önlemeyi kolaylaştırır” diyor.

Tedavi seçenekleri değişiyor

“Çikolata kistinin tedavisi, her hasta için özelleştirilmiş bir yaklaşım gerektirir. Tedavi, genellikle ilaç tedavisi ve cerrahi müdahale olmak üzere iki ana seçeneği içerir. İlaç tedavisinde ağrı kesiciler ve hormon tedavileri hastalığın belirtilerini hafifletmeye yöneliktir. Bunun dışında, kistin büyüklüğüne veya belirtilerin şiddetine bağlı olarak cerrahi müdahale gerekebilir” diyen Dr. Yasdıman yumurtalıkları korumaya yönelik laparoskopik (kapalı) cerrahinin ise en sık tercih edilen yöntem olduğunu söylüyor.

Alınacak önlemlerle risk azaltılabilir

Çikolata kistinden korunmak için kesin bir önlem bulunmamakla birlikte, atıacak bazı adımlar hastalığın gelişme riskini azaltmaya yardımcı olabilir” diyen Dr. Yasdıman, şu önerilerde bulunuyor:

1. Doğum kontrolü uygulamak

Doğum kontrol hapları veya diğer hormonal yöntemler (implantlar, iğneler, vajinal halkalar) adet döngüsünü düzenlemeye ve aşırı adet kanamalarını engellemeye yardımcı olabilir.

2. Adet dönemi kontrolü

Düzensiz adet döngülerini kontrol altına almak, çikolata kisti riskini azaltabilir. Doğum kontrol hapları veya diğer hormon tedavileri ile bu düzeni sağlamak faydalı olabilir.

3. Erken tanı ve izleme

Şiddetli ve sürekli adet sancıları, çikolata kisti belirtilerinin başlıca göstergesidir. Buradan yola çıkarak erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca kısırlık sorunu yaşayan kadınlar, çikolata kisti açısından değerlendirilmelidir. Erken müdahale, tedaviye olanak sağlar ve kısırlık sorununun daha da kötüleşmesini engelleyebilir.

4. Çocuk sahibi olmayı ertelememek

Çikolata kisti iletleyici ve tekrar edici bir hastalık olduğundan özellikle 30 yaş üzerinde olan kadınlar çocuk sahibi olmayı istiyorlar ise bunu ertelememelidirler. Çünkü hastalık ileri safhalara geçtik çegebelik şansı azalır. Ayrıca gebelik süresince hastalık geriler.

5. Yüksek riskli durumları takip etmek

Aile geçmişinde çikolata kisti bulunan kadınlar, hastalık geliştirme riski açısından daha yüksek olabilir. Bu kadınlar, düzenli jinekolojik kontroller ve semptom takibi yaparak, erken dönemde müdahale edebilirler.

6. Sağlıklı beslenme ve diyet

Çikolata kisti, özellikle karın boşluğunda enfeksiyon riskini artırır. Omega-3 yağ asitleri açısından zengin gıdalar ve antioksidanlar vücudun iltihapla savaşmasına yardımcı olabilir. Yüksek şekerli ve işlenmiş karbonhidratlardan kaçınmak da kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olarak iltihaplanma riskini azaltabilir.

7. Fiziksel aktivite ve egzersiz

Egzersiz, vücuttaki iltihaplanmayı azaltabilir ve hormon seviyelerinin dengelenmesine yardımcı olabilir. Düzenli egzersiz, hastalığın hafifletebilir ve genel sağlığı iyileştirebilir.

8. Bağışıklık sistemini güçlendirmek

Bağışıklık sisteminin zayıflaması çikolata kisti gelişimine kapı aralayabilir. D vitamini alımı, probiyotikler, stres yönetimi ve yeterli uyku, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine yardımcı olur.